Gần đây thuật ngữ metaverse được rất nhiều người quan tâm, nhất là khi Facebook quyết định đổi tên công ty thành Meta. Vậy metaverse là gì? Những khái niệm cùng công nghệ đi kèm và tương lai của nó sẽ ra sao? Hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây nhé.
Metaverse là gì?
Metaverse là một khái niệm được phát triển từ sự nổi lên của Internet, ảo thế giới và công nghệ chẳng hạn như thực tế tăng cường. Nó đề cập đến một nhận thức và không gian chia sẻ ảo tập thể lặp đi lặp lại. Hỗn hợp kinh doanh liên quan đến metaverse thực tế với ảo, chẳng hạn như trải nghiệm nhập vai do AR / VR mang lại, cùng với kinh doanh truyền thông xã hội với mức độ tương tác cao và tự do.
Định nghĩa về metaverse
Không có định nghĩa nào được chấp nhận rộng rãi về một “metaverse” thực sự, tuy nhiên một số định nghĩa được nhiều người ủng hộ như sau:
“’Metaverse’ là một tập hợp các không gian ảo, nơi bạn có thể tạo và khám phá với những người khác không ở trong cùng một không gian thực với bạn. Bạn sẽ có thể đi chơi với bạn bè, làm việc, vui chơi, học hỏi, mua sắm, sáng tạo và hơn thế nữa.”
By Facebook
“Metaverse là một mạng lưới rộng lớn gồm các thế giới 3D được kết xuất theo thời gian thực, liên tục và các mô phỏng hỗ trợ tính liên tục của danh tính, đối tượng, lịch sử, thanh toán và các quyền và có thể được trải nghiệm đồng bộ bởi số lượng người dùng không giới hạn hiệu quả, mỗi người có một cá nhân cảm giác hiện diện. ”
Matthew Ball, tác giả của Metaverse Primer
Thuật ngữ metaverse được cấu tạo từ 2 từ:
- Meta: Một tiền tố có nghĩa là “toàn diện hơn”, “siêu” hoặc “vượt qua”
- Verse: Trong Universe có nghĩa là vũ trụ.
Do đó, concept của metaverse có hàm ý là “vượt qua vũ trụ hiện hữu” hay hiểu ngắn gọn là “vũ trụ ảo“.
Metaverse như một thế giới bản sao, nó tồn tại song song với thế giới thực tại. Trong thế giới này, thông qua những công cụ hoặc tính năng các nhà phát triển cung cấp mà tất cả rào cản cho sự sáng tạo gần như được loại bỏ.
Như vậy có thể hiểu metavers là một vũ trụ kỹ thuật số kết hợp các khía cạnh của truyền thông xã hội, trò chơi trực tuyến, thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), Internet và tiền điện tử để cho phép người dùng sử dụng công nghệ thực tế ảo để tương tác.
Khi metaverse phát triển, nó sẽ mở ra không gian trực tuyến tương tác của người dùng đa chiều hơn so với các công nghệ hiện tại. Thay vì chỉ xem nội dung kỹ thuật số, người dùng trong metaverse sẽ có thể đắm mình trong không gian nơi của thế giới kỹ thuật số ảo.
Với metaverse, bạn sẽ có thể hiện thực hóa mọi thứ mà bạn có thể tưởng tượng từ gặp gỡ với bạn bè và gia đình, làm việc, học hỏi, vui chơi, mua sắm, sáng tạo – cũng như những trải nghiệm hoàn toàn mới không thực sự phù hợp với cách chúng ta nghĩ về máy tính hoặc điện thoại ngày nay,… Trong tương lai này, bạn sẽ có thể để dịch chuyển tức thời dưới dạng ảnh ba chiều để có mặt tại văn phòng mà không cần đi làm, tại một buổi hòa nhạc với bạn bè hoặc trong phòng khách của bố mẹ bạn để bắt kịp “, Zuckerberg đã viết trong “Thư của người sáng lập, năm 2021 “phát hành vào ngày 28 tháng 10.
Một số đặc điểm để xác định metaverse
Nếu metaverse trở thành một khái niệm cụ thể, thì nó phải có những đặc tính nhất định để tách nó khỏi những trải nghiệm thực tế ảo biệt lập hoặc thế giới ảo thuần túy đang hiện hữu, có thể tổng kết lại một số đặc điểm sau:
- Mở rộng quy mô lớn: Nếu metaverse được ví von là một vũ trụ thì quy mô của nó không thể bị giới hạn được.
- Có thể tương tác: Khác với phim ảnh, chúng ta có thể hòa mình vào trong thế giới metaverse và tương tác trong đó.
- Kết xuất thời gian thực: Thời gian trong metaverse phải được đồng bộ với thời gian thực cho dù bạn có “online” hay không.
- Thế giới ảo 3D: Thế giới trong metaverse được dựng trong một không gian 3D. Điều này tượng trưng cho “độ chân thực” của vũ trụ ảo.
- Đồng bộ và liên tục của dữ liệu: Thế giới metaverse liên tục được cập nhật và đồng bộ đến tất cả người dùng.
- Không giới hạn số lượng người dùng: Không giống như các trò chơi điện tử ngày nay, metaverse hướng tới một khái niệm to lớn hơn rất nhiều, nó đương nhiên không thể có giới hạn về dữ liệu hay người dùng.
- Ý thức cá nhân về sự hiện diện: Người tham gia có ý thức về sự hiện diện của mình trong metaverse cho dù là dưới nhiều dạng khác nhau.
- Tính sở hữu và nền kinh tế: Tham gia vào metaverse, bạn sẽ những quyền sở hữu và tài sản (ảo) nhất định, chúng có thể được giao dịch trong các nền kinh tế trong thế giới số này.
Ví dụ về metaverse
Ví dụ đơn giản về metaverse là khi người dùng có thể bước vào một trung tâm mua sắm ảo khổng lồ có thể được trải nghiệm bởi nhiều người mà không gian ảo có thể phù hợp, mua một mặt hàng kỹ thuật số duy nhất và sau đó bán cùng một mặt hàng kỹ thuật số vài tuần sau đó bên trong một thế giới ảo hoàn toàn khác — hoặc có thể trên Twitter hay eBay.
Bộ phim Ready Player One, ra mắt năm 2011, do Steven Spielberg đạo diễn và có thể là ví dụ trực quan tốt nhất mà chúng ta có hiện tại về những gì metaverse có thể trông như thế nào về mặt khái niệm.
Tuy nhiên, bộ phim có một số khác biệt cơ bản so với quan điểm của các chuyên gia về metaverse sắp ra mắt, bao gồm việc chỉ có một nền tảng chính trong phim, Oasis, tạo nên metaverse do công ty trò chơi viễn tưởng Gregarious Games tạo ra.
Nguồn gốc lịch sử của metaverse
Mặc dù thuật ngữ metaverse mới nổi lên gần đây nhưng sự thật thì “metaverse” đã được đề cập lần đầu tiên từ cách đây khá lâu (trước cả thời đại Internet) trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng “Snow Crash” của Neal Stephenson vào năm 1992. Stephenson đã sử dụng thuật ngữ metaverse để mô tả thiết bị kế thừa thực tế ảo cho Internet được mô tả là một nơi con người có thể tương tác qua lại với nhau thông qua không gian đậm chất Cyberpunk.
Sự kiện bùng nổ metaverse
Đỉnh điểm là từ giữa tháng 10 năm 2021 giám đốc điều hành Facebook, Mark Zuckerberg, đã quyết định thay đổi tên công ty thành Meta tại hội nghị Connect 2021 của Facebook.
Như vậy, với tuyên bố của Mark Zuckerberg về việc sẽ định hướng Facebook từ một “Social Media company” trở thành “Metaverse company”, cùng với việc công ty Epic Games (công ty đứng sau tựa game Fortnite) gọi vốn $1B với tham vọng đưa tựa game này trở thành Metaverse, thì hiện tại metaverse đã trở thành từ khóa hot nhất trong giới công nghệ năm 2021.
Metaverse có phải là điều tốt không?
Metaverse là nơi chúng ta có thể học hỏi, xây dựng, chơi, giao tiếp và cộng tác với bất kỳ ai trên trái đất một cách hiệu quả. Đồng thời, nó làm cho thế giới nhỏ hơn bằng cách kết nối chúng ta bất kể vị trí địa lý và quan trọng hơn bằng cách cho phép nhiều cơ hội hơn.
Được sử dụng đúng cách, metaverse có thể mang con người lại gần nhau hơn bao giờ hết, mang lại cho chúng ta những cơ hội mới để kết nối bất kể sự khác biệt về ngôn ngữ hoặc vị trí. Đó có thể là sự khởi đầu của những môi trường mới, nơi chúng ta có thể xây dựng những nền kinh tế hoàn toàn mới dựa trên sự phân bổ giá trị được chia sẻ. Những người hâm mộ metaverse mô tả nó là sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới, nơi trải nghiệm được xây dựng bởi con người, cho con người, trong một bối cảnh ngày càng dễ tiếp cận hơn.
Tuy nhiên, cũng có những vấn đề tiềm ẩn cần giải quyết với metaverse, chẳng hạn như rủi ro mà chúng ta có thể phải vật lộn để theo dõi và ngăn chặn tội phạm trong một thế giới phi tập trung. Với tư cách là một loài và cộng đồng toàn cầu, việc sử dụng các khả năng của metaverse cho mục đích tốt là tùy thuộc vào chúng ta.
Metaverse có bền vững không?
Metaverse đã là một cơ hội đáng kinh ngạc và thú vị cho nhiều người. Nhiều nhà phân tích tin rằng nó sẽ tạo ra một loạt các cơ hội mới dưới hình thức nền kinh tế mới, môi trường làm việc mới và cơ hội mới để kết nối với những người khác. Tuy nhiên, giống như bất kỳ công nghệ nào, metaverse đòi hỏi sự cân nhắc và triển khai cẩn thận để thực sự bền vững.
Để luôn trung thực với những giá trị đó và đảm bảo lợi ích lâu dài, bất kỳ ai làm việc về tương lai của metaverse sẽ cần đảm bảo rằng họ đang tuân theo một số nguyên tắc nhất định. Ví dụ như:
- Có ý thức về môi trường: Công nghệ mà chúng tôi tạo ra metaverse có thể giúp tạo ra những thay đổi tích cực và cơ hội để bảo vệ hành tinh. Tuy nhiên, chúng tôi cần đảm bảo rằng bất kỳ khoản đầu tư nào được thực hiện vào công nghệ này đều phải cân nhắc đến nhu cầu của môi trường. Ví dụ, các công ty có thể cần phải xem xét cách họ sẽ cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu chịu trách nhiệm về môi trường metaverse.
- Về mặt đạo đức xã hội: Một khái niệm trung tâm của metaverse là thế giới kỹ thuật số phải có thể truy cập và mở cửa cho tất cả mọi người. Không ai có quyền kiểm soát metaverse nhiều hơn bất kỳ ai khác. Tất cả chúng ta nên có tiếng nói và sự tôn trọng bình đẳng trong metaverse. Đạo đức xã hội cần phải được duy trì trong metaverse.
- Kinh tế lành mạnh: Khi thế giới tiếp tục phát triển và phát triển, metaverse cần hỗ trợ sự phát triển của các nền kinh tế mới và sự thành công liên tục của các môi trường hiện có. Một bối cảnh metaverse mạnh mẽ không nên chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho một bộ phận của cộng đồng mà còn mang lại cơ hội bình đẳng cho tất cả mọi người.
Xây dựng metaverse có trách nhiệm và đạo đức
“Chúng tôi sẽ làm việc với các chuyên gia trong chính phủ, ngành công nghiệp và học viện để suy nghĩ về các vấn đề và cơ hội trong metaverse. Ví dụ: sự thành công của nó phụ thuộc vào việc xây dựng khả năng tương tác mạnh mẽ giữa các dịch vụ, do đó kinh nghiệm của các công ty khác nhau có thể làm việc cùng nhau. Chúng ta cũng cần có sự tham gia của các cộng đồng nhân quyền và dân quyền ngay từ đầu để đảm bảo các công nghệ này được xây dựng theo cách bao trùm và trao quyền.”
by Facebook
Một metaverse đạo đức và bền vững sẽ cần được xây dựng một cách có trách nhiệm trên nền tảng minh bạch và tôn trọng sự riêng tư. Metaverse sẽ dựa trên sổ cái phân tán và phi tập trung cho phép xác minh các giao dịch và cải thiện cảm giác tin cậy toàn cầu của chúng ta.
Dưới đây là một số lĩnh vực chính mà chúng tôi sẽ làm việc với những người khác để lường trước rủi ro và thực hiện đúng:
- Cơ hội kinh tế : cách chúng tôi có thể cho mọi người nhiều lựa chọn hơn, khuyến khích cạnh tranh và duy trì nền kinh tế kỹ thuật số đang phát triển mạnh
- Quyền riêng tư : cách chúng tôi có thể giảm thiểu lượng dữ liệu được sử dụng, xây dựng công nghệ để cho phép sử dụng dữ liệu bảo vệ quyền riêng tư và cung cấp cho mọi người sự minh bạch và quyền kiểm soát đối với dữ liệu của họ
- An toàn và toàn vẹn : cách chúng tôi có thể giữ cho mọi người trực tuyến an toàn và cung cấp cho họ công cụ để thực hiện hành động hoặc nhận trợ giúp nếu họ thấy điều gì đó mà họ không thoải mái
- Công bằng và hòa nhập : cách chúng tôi có thể đảm bảo các công nghệ này được thiết kế toàn diện và theo cách có thể tiếp cận được
Xây dựng một metaverse mạnh mẽ cho tương lai của công nghệ không chỉ là tạo ra trải nghiệm VR sống động nhất hoặc làm cho web phi tập trung hơn. Có nhiều thành phần khác nhau tham gia vào việc tạo nên thành công của metaverse, và nhiều thành phần trong số đó sẽ dựa vào khả năng sử dụng công nghệ và đổi mới một cách có đạo đức và trách nhiệm.
Cam kết của Facebook cho metaverse
Facebook từng thông báo đã dành ra một chương trình đầu tư trị giá khoảng 50 triệu USD để đảm bảo metaverse sẽ được xây dựng một cách có trách nhiệm. Ngân sách này sẽ được phân bổ cho các tổ chức và học viện nghiên cứu bao gồm Đại học Quốc gia Seoul và cộng đồng Women in Immersive Tech.
Không chỉ dừng lại ở đó, đại gia mạng xã hội cũng công bố kế hoạch tuyển 10.000 lao động kỹ thuật cao tại các nước Liên minh châu Âu (EU) như Đức, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Ba Lan trong 5 năm tới để phát triển metaverse.
Tuy nhiên, theo đánh giá của giới quan sát, Meta sẽ cần 10 năm để phát triển vũ trụ ảo. Hiện vẫn còn quá sớm để có thể nói rằng liệu Meta sẽ thành công trong tương lai hay không.
Ai sở hữu metaverse
Mặc dù không ai sở hữu chính metaverse — cũng giống như không ai sở hữu internet ngày nay — nhưng chắc chắn sẽ có người hoặc tổ chức có tầm ảnh hưởng đặc biệt trong không gian này ví dụ như các công ty như Meta, Microsoft, Unity, Epic Games, Roblox và những công ty khác muốn nằm trong số đó, là lý do tại sao họ đang đổ hàng tỷ đô la để biến giấc mơ khoa học viễn tưởng thành hiện thực.
Hãy thử tưởng tượng metaverse giống như một hành tinh, hơn thế nữa là một vũ trụ không có giới hạn và không có chủ sở hữu. Mọi người sẽ tham gia chiếm hữu và xây dựng từng phần trong đó, các phần thế giới này sẽ sớm kết nối với nhau thông qua các giao thức chuẩn được định ra. Những công ty lớn, những “Big tech” sẽ là người định hình nên và nắm giữ các phần quan trọng trong thế giới này. Đây được coi là một mảnh đất màu mỡ, giàu tài nguyên chưa được khai phá.
Cấu tạo các lớp trong metaverse
Có 4 lớp Layer cơ bản cấu tạo nên hệ thống mạng thế hệ mới metaverse bao gồm:
- Foundation Layer: Nền tảng cho sự kết nối, đó chính là mạng lưới Internet.
- Infrastructure Layer: Về cơ sở hạ tầng cho Metaverse, có thể kể đến các linh kiện phần cứng giúp chúng ta có những trải nghiệm chân thực. Ngoài các linh kiện phần cứng thì các công nghệ để hình thành nên metaverse cũng nằm trong Layer này (một số công nghệ có thể nói tới như là Blockchain, AI, Big Data,…).
- Content Layer: Trên Layer này chúng ta sẽ có những trò chơi, ứng dụng giúp người dùng đắm chìm trong một hoặc nhiều thế giới khác nhau, cho những trải nghiệm sống động nhất.
- True metaverse: Đây là Layer cuối cùng của metaverse, khi các Layer dưới phát triển tới một mức nào đó thì chúng ta sẽ có một metaverse đúng nghĩa.
Những công nghệ đằng sau metaverse
Công nghệ chính phục vụ cho mục đích này sẽ bao gồm các thiết bị giao diện người – máy tính như công nghệ thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), đồ họa đa chiều, mô phỏng trí tuệ nhân tạo (AI), sức mạnh tính toán lớn, phần mềm và phần cứng để tạo hình đại diện cho người dùng.
Blockchain và tiền mã hóa
Công nghệ blockchain cung cấp giải pháp phi tập trung và minh bạch cho bằng chứng về quyền sở hữu kỹ thuật số, khả năng sưu tầm trong thế giới số, chuyển giao giá trị, quản trị, khả năng tiếp cận và khả năng tương tác. Trong khi đó tiền mã hóa cho phép người dùng chuyển giao giá trị khi làm việc và hòa nhập xã hội trong thế giới kỹ thuật số 3D.
Trong tương lai, tiền mã hóa có thể khuyến khích mọi người thực sự làm việc trong metaverse. Vì ngày càng nhiều công ty chuyển đổi thành văn phòng trực tuyến để làm việc từ xa, chúng ta sẽ thấy những lời mời ứng tuyển liên quan đến metaverse.
Thực tế ảo VR và AR
Thực tế ảo tăng cường (AR) và thực tế ảo (VR) có thể mang đến cho chúng ta trải nghiệm 3D sống động và hấp dẫn. Đây là cổng vào thế giới ảo của chúng ta.
Giống như khái niệm metaverse, VR tạo ra một môi trường ảo hoàn toàn do máy tính thiết lập. Người dùng có thể sử dụng tai nghe, găng tay và cảm biến VR để khám phá môi trường này.
AR sử dụng các nhân vật và yếu tố kỹ thuật số trực quan để biến đổi thế giới thực. AR dễ tiếp cận hơn VR và có thể dùng trên đa số điện thoại thông minh hay thiết bị kỹ thuật số có máy ảnh.
Trí tuệ nhân tạo (AI)
AI có khả năng xử lý nhiều dữ liệu với tốc độ cực nhanh. Kết hợp với kỹ thuật máy học, các thuật toán AI có thể học hỏi từ các phép lặp trước đó, tính đến dữ liệu cũ, để cung cấp kết quả duy nhất kèm theo thông tin chi tiết. Các chuyên gia AI đang nghiên cứu khả năng ứng dụng AI để tạo ra những metaverse sống động và rộng lớn.
Trong metaverse, có thể áp dụng AI cho các nhân vật không phải người chơi (NPC) ở những tình huống khác nhau. NPC có trong hầu hết mọi trò chơi; đây là một phần của môi trường trò chơi được thiết kế để bày tỏ cảm xúc và phản hồi lại các hành động của người chơi.
Một ứng dụng tiềm năng khác của AI là tạo ra các avatar metaverse. Người dùng có thể sử dụng công cụ AI để phân tích hình ảnh 2D hoặc quét 3D nhằm tạo các avatar trông giống thật và chính xác hơn. Để làm cho quá trình linh hoạt hơn, AI cũng có thể dùng để tạo các biểu cảm khuôn mặt, kiểu tóc, quần áo và đặc điểm khác nhau, nhờ đó người kỹ thuật số mà chúng ta tạo ra trông sống động hơn.
Tái tạo 3D
Một trong những thách thức đối với metaverse là việc tạo ra môi trường kỹ thuật số gần với thế giới thực nhất có thể. Nhờ sự trợ giúp của tái tạo 3D, metaverse có thể tạo ra những không gian chân thực và tự nhiên.
Thông qua máy ảnh 3D đặc biệt, chúng ta có thể biến thế giới thực thành không gian trực tuyến bằng cách kết xuất chính xác mô hình 3D chân thực của các tòa nhà, địa điểm và vật thể thật. Sau đó, dữ liệu không gian 3D và ảnh chụp 4K HD được chuyển đến máy tính để xử lý và tạo ra một bản sao ảo trong metaverse cho người dùng trải nghiệm. Bản sao ảo như vậy của các đối tượng trong thế giới thực còn được gọi là bản sao kỹ thuật số.
Internet vạn vật (IoT)
Một trong những ứng dụng của IoT trên metaverse là thu thập và cung cấp dữ liệu từ thế giới thực. Điều này sẽ làm tăng độ chính xác của các yếu tố đại diện kỹ thuật số. Ví dụ: Nguồn cấp dữ liệu IoT có thể thay đổi cách hoạt động của một số đối tượng metaverse nhất định dựa trên thời tiết hiện tại hoặc các điều kiện khác.
Việc triển khai IoT có thể kết nối thế giới 3D một cách liền mạch với hàng loạt thiết bị trong đời sống thực. Điều này cho phép tạo ra các mô phỏng theo thời gian thực trong metaverse. Để tối ưu hóa hơn nữa môi trường metaverse, IoT cũng có thể sử dụng AI và máy học để quản lý dữ liệu thu thập được.
Mạng 5G
Internet hiện tại đã rất phát triển, tuy nhiên nhằm đảm bảo truyền tại tốt các nội dung chất lượng cao cùng lượng kết nối khổng lộ thì các đơn vị nghiên cứu vẫn đang tiếp tục cho ra đời các công nghệ Internet khác nhau, ngày càng nhanh và tiện lợi hơn (điển hình có thể kể đến công nghệ 5G hiện nay).
Big Data
Một “vũ trụ ảo” là một khái niệm rất tham vọng, nó đòi hỏi những nền tảng kỹ thuật tiên tiến nhất, kết nối mạnh mẽ nhất và xây dựng một kho nội dung khổng lồ. Nền tảng dữ liệu lớn này đương nhiên đòi hỏi đi kèm công nghệ và kỹ thuật xử lý Big Data kèm theo.
Ứng dụng metaverse trong thế giới thực
Dưới đây là một vài ví dụ về các hình thức mà những doanh nghiệp đang sử dụng các nền tảng của metaverse ngày nay để tiến hành đào tạo từ xa hay tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới.
Thể thao và giải trí
Tại công ty game Unity, Peter Moore là người đứng đầu trực tiếp mảng thể thao và giải trí và gần đây đã ra mắt Unity Miracast. Nền tảng này sẽ phản chiếu các môn thể thao chuyên nghiệp ở chế độ 3D trong thời gian thực. Máy ảnh chụp các vận động viên trên sân và dữ liệu được sử dụng để tạo ra các cặp song sinh kỹ thuật số. Buổi phát sóng 3D đầu tiên là trận đấu giữa hai võ sĩ hỗn hợp được quay trong một đấu trường nhỏ với 106 máy quay.
Môt số phim về chủ đề metaverse:
- Tron – 1982: Tron là bộ phim metaverse đầu tiên khởi xướng một xu hướng tương lai. Tron kể về câu chuyện của một lập trình viên trò chơi điện tử đã xung đột với một trí tuệ nhân tạo ban đầu được dự định là một phần mềm chống tin tặc.
- The Matrix: Ma trận là một câu chuyện “cyberpunk” cổ điển phổ biến khái niệm mô phỏng kỹ thuật số. Nó giới thiệu các khái niệm về ý thức được tải xuống, cấu trúc kỹ thuật số và giới thiệu cách hình đại diện trao quyền cho sự thể hiện cá nhân có thể khác nhau trong môi trường kỹ thuật số. Có lẽ quan trọng nhất, bộ phim khám phá bản chất triết học của việc xây dựng một môi trường không tưởng và những thách thức được nhận thức liên quan đến nó.
- Avatar: Avatar là bộ phim metaverse khám phá thế giới Pandora bằng cách đặt con người vào một mô phỏng thực tế vào cơ thể và tâm trí của Na’vi. Công nghệ chuyển ý thức của con người sang một loài khác thật đáng kinh ngạc. Avatar khám phá khái niệm này cũng như phô trương khả năng của công nghệ AR và VR. Hai công nghệ chính tạo nên vũ trụ số – metaverse. Bộ phim này giả định một tương lai khi con người người có thể dùng các Avatar riêng của bản thân để tương tác với nhau tại một không gian khác.
- TRON: Legacy 2010: Bản nâng cấp của Tron 1982 đại diện cho một cái nhìn hấp dẫn và ban đầu về tầm nhìn về cách máy tính có thể tạo ra một metaverse. Nó đại diện cho khái niệm ban đầu về “không gian mạng” nhập vai và có ý nghĩa gì đối với sự tham gia của con người. Tron cũng thực hiện một công việc thú vị là giới thiệu cách thức tương tác giữa con người / AI có thể là một tính năng cốt lõi của môi trường metaverse.
- Ready Player One: Ready Player One thường được coi là bộ phim “giải thích metaverse là gì?” mặc dù thực tế rằng nó giả định rằng một công ty duy nhất sẽ kiểm soát mọi thứ.
- Wreck-it Ralph: Trong Wreck it Ralph 1 & 2, nhân vật phản diện trong trò chơi điện tử, Ralph, đang thực hiện nhiệm vụ trở thành người tốt sau khi quá mệt mỏi với những vai phản diện. Hành trình tìm kiếm câu chuyện về một anh hùng của anh ta kết thúc tạo ra sự tàn phá cho trò chơi điện tử. Ralph có thể di chuyển trên toàn bộ internet, từ trò chơi này sang trò chơi khác và thể hiện khả năng kết nối tiềm năng trong metaverse game.
Một số tựa game metaverse tiêu biểu:
- Minecraft 2011: Một tựa game thế giới mở, tại đây anh em có thể khai thác tài nguyên chế tác công cụ, xây dựng công trình và tạo ra thế giới riêng của mình, cũng như tương tác với người chơi khác thông qua các tính năng và chế độ chơi khác nhau.
- GTA V: Ở trong chế độ chơi Multiplayer của tựa game, anh em có thể cùng nhiều người chơi khác tương tác qua lại, với rất nhiều các hoạt động trao đổi buôn bán hoặc giao tiếp khác nhau.
- Roblox 2006: Một tựa game cho phép người chơi sáng tạo dựa trên nhiều công cụ được nhà phát triển cung cấp. Có hỗ trợ trải nghiệm với VR, lưu trữ dữ liệu trên Cloud. Và đặc biệt cung cấp một hệ thống economic incentives cho người chơi.
- The Sandbox (SAND) – 2012: The Sandbox là một thế giới ảo nơi người dùng có thể xây dựng cũng như tiền tệ hoá trải nghiệm chơi game của mình trên mạng lưới Ethereum và hạt nhân của thế giới này chính là đồng token SAND. Người chơi có thể tạo ra tài sản kỹ thuật số dưới dạng NFT (tạm dịch là Token có thể hoán đổi), chuyển lượng tài sản này lên marketplace và tích hợp vào các trò chơi với Game Maker.
- Axie Infinity – 2018: Axie Infinity là một ứng dụng trò chơi điện tử trực tuyến dựa trên NFT do hãng Mavis phát triển. Trò chơi này sử dụng một loại tiền điện tử dựa trên Ethereum là AXS và SLP. Hiện, Axie Infinity đang là bộ sưu tập NFT đắt giá nhất theo dữ liệu từ DappRadar. Điều thú vị là Axie Infinity hóa ra lại trở thành cứu cánh cho nhiều người thất nghiệp ở Philippines trong đại dịch COVID-19. Mọi người đã chơi trò chơi này để kiếm NFT làm phần thưởng và đổi chúng để có được lợi nhuận tốt hơn. Mức độ phổ biến của một trò chơi như Axie Infinity đang tăng lên nhờ lợi nhuận khổng lồ trong thời gian gần đây. Trên thực tế, một cách hợp lý có thể coi Axie Infinity là một điểm nhấn chính của ngành công nghiệp game NFT .
- Illuvium: là một trò chơi RPG thế giới mở được phát triển trên chuỗi khối Ethereum. Tiền đề cơ bản của trò chơi xoay quanh việc khám phá thế giới ảo rộng lớn trong đó. Mục tiêu chính của người chơi trong trò chơi sẽ là thu thập các thực thể mạnh mẽ được gọi là “Illuvials.” Tuy nhiên, điểm nhấn nổi bật nhất khiến Illuvium trở thành một trong những game metaverse hay nhất là nó vẫn chưa được phát hành. Với kế hoạch ra mắt Illuvium vào quý đầu tiên của năm 2022, trò chơi đã đạt được mức vốn hóa thị trường 1 tỷ đô la. Hầu hết các cuộc thảo luận trên Illuvium đều giới thiệu các ví dụ về clip từ trải nghiệm chơi game thực tế. Những người đam mê Metaverse đã xác minh chất lượng đồ họa đặc biệt và lối chơi nhập vai là những điểm nổi bật hàng đầu của Illuvium.
- Fortnite: Cái tên nổi bật trong danh sách 10 trò chơi metaverse hàng đầu năm 2021 là Fortnite, cũng là một trong những trò chơi phổ biến nhất. Fortnite: Save the World, Fortnite: Battle Royale và Fortnite: Creative là ba chế độ chơi có sẵn. Trong trò chơi, một cơn bão kinh hoàng đã giết chết 98% dân số Trái đất, để lại những người sống sót cho thây ma.
Chăm sóc sức khỏe
Các bác sĩ là một trong những nhóm đầu tiên sử dụng AR để hợp tác. Tai nghe thực tế hỗn hợp của Microsoft cũng cho phép các chuyên gia y tế trên toàn cầu cộng tác hầu như trong các quy trình tiến hành phẫu thuật ở thế kỷ 21. Do đó bác sĩ phẫu thuật có thể sử dụng HoloLens của Microsoft bằng cử chỉ tay và lệnh thoại để hiển thị hình ảnh 3D từ quá trình quét, truy cập dữ liệu của bệnh nhân và liên hệ với các chuyên gia khác. Điều khiển rảnh tay này là một lợi ích đáng kể của phần cứng đối với các bác sĩ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác.
Đào tạo
NASA sử dụng AR và VR trên trạm vũ trụ để điều khiển từ xa robot hoặc hoàn thành nhiệm vụ bảo trì với hỗ trợ AR. Trong một dự án cụ thể, phi hành gia Scott Kelly đã sử dụng tai nghe Microsoft HoloLens để tiến hành đào tạo ISS và chuẩn bị cho nhiệm vụ trong tương lai. Trong các cuộc thử nghiệm này, một thành viên kiểm soát sứ mệnh trên Trái Đất đã truyền trực tiếp trường nhìn của Kelly qua tai nghe và cũng vẽ các hình ảnh được hiển thị dưới dạng 3D trên màn hình HoloLens của phi hành gia.
Tiềm năng tương lai của metaverse
Theo một báo cáo của Bloomberg (20.07.2021) ước tính giá trị thị trường metaverse sẽ đạt giá trị 800 tỷ USD vào năm 2024. Theo hãng nghiên cứu IDC, thị trường thiết bị thực tế ảo toàn cầu sẽ tăng hơn 50% trong năm nay, dự kiến xuất xưởng tổng cộng 9 triệu thiết bị. Đến 2025, con số này có thể đạt 28.7 triệu thiết bị. Tháng 5 năm nay, trên Roblox, một nền tảng trò chơi phổ biến với trẻ em, phiên bản kỹ thuật số của một chiếc túi Gucci đã được bán với giá hơn 4.100 USD – đắt hơn cả phiên bản thật.
Sự tham gia của các ông lớn
Kể từ sự kiện Facebook vươn mình thoát khỏi khái niệm mạng xã hội để đến với thế giới metaverse, loạt ông lớn từ các ngành giải trí, game, thời trang… cũng tham gia vào cuộc đua trong siêu thế giới ảo này.
Facebook coi metaverse là “sự kế thừa của internet di động” khi quyết định đổi tên thành Meta. Trước đó năm 2014 Facebook đã thâu tóm công ty Oculus VR, một hãng chuyên sản xuất kính thực tế ảo với giá 2 tỷ USD. Facebook cũng sở hữu mạng xã hội với hơn 3 tỉ người dùng, phát hành các đồng tiền điện tử Diem thay thế cho dự án Libra trước đó, (2020). Họ đã nắm vững các công nghệ cốt lõi cho metaverse như Social, Vr/Ar, Blockchain, Big Data, IoT, AI… tất cả chuyển bị sẵn cho tham vọng xây dựng một vũ trụ ảo song song của mình.
Apple
Apple cũng được cho là đang chuẩn bị “dọn đường” ra mắt một thiết bị tương tự. Theo các nguồn tin, kính thông minh của “nhà Táo” dự kiến có giá bán khoảng 2.000 USD. Đây là những thiết bị khởi đầu cho người dùng muốn tham gia trải nghiệm “vũ trụ ảo”.
Những đồn đoán xung quanh việc Apple phát triển công nghệ thiết bị đeo AR và VR không phải là điều gì mới mẻ. Chúng đã được tung ra ít nhất kể từ năm 2013. Bản thân CEO Tim Cook đã đặt cược vào công nghệ thiết bị đeo, khi những dấu hiệu ban đầu cho thấy sản phẩm này là một món hời.
Apple đã xây dựng một công ty dựa trên một loạt các giá trị cốt lõi, bao gồm cả sự phát triển của trải nghiệm và lòng tin của khách hàng. Nhưng liệu Apple sẽ vẫn giữ thế độc quyền khi có được niềm tin trong công nghệ vụ trụ ảo Metaverse?
Mặc dù Apple đã tụt lại phía sau những cái tên như Meta (Facebook), Alphabet (Google) và những “tay chơi” khác trong cuộc đua tung ra các thiết bị AR và VR đầu tiên, Apple chưa bao giờ muộn “khi bữa tiệc bắt đầu”.
Gã khổng lồ Google tham gia rất sớm vào cuộc đua metaverse này bằng việc mua lại rất nhiều công ty công nghệ liên quan cũng như phát triển các thiết bị phần cứng và phần mềm, tiêu biểu như: Google Glasses, Google Cardboard, Google ARCore,…
Google đã khởi đầu cơn sốt tai nghe ở Thung lũng Silicon sau khi giới thiệu Google Glass vào năm 2013. Thử nghiệm mặc dù không được đón nhận nồng nhiệt, nhưng Google đã không bỏ cuộc.
Vào năm 2020, Google đã mua lại North, một công ty khởi nghiệp chuyên sản xuất kính AR trọng lượng nhẹ, sản phẩm kế thừa tinh thần về mặt chức năng của Google Glass.
Google cũng thành lập Google Labs có thể tập trung phát triển AR/VR. oogle đang phát triển tai nghe AR mới có tên “Project Iris”.
Microsoft
Microsoft đang bước vào cuộc đua xây dựng metaverse bên trong Teams, chỉ vài ngày sau khi Facebook đổi thương hiệu thành Meta trong nỗ lực xây dựng không gian ảo cho cả người tiêu dùng và doanh nghiệp. Microsoft sẽ đưa Mesh, một nền tảng hợp tác cho trải nghiệm ảo, trực tiếp vào Microsoft Teams vào năm tới. Đó là một phần trong nỗ lực lớn nhằm kết hợp thực tế hỗn hợp của công ty và HoloLens hoạt động với các cuộc họp và cuộc gọi điện video mà bất kỳ ai cũng có thể tham gia nhờ các hình đại diện hoạt hình. Microsoft đã đặt nền móng cho sự thúc đẩy này vào năm 2017 khi mua lại AltspaceVR.
Kể từ khi Microsoft mua lại Mojang Studios của Minecraft vào 2014 với giá 2,5 tỷ USD, số lượng người chơi Minecraft đã tăng lên chóng mặt. Theo thống kê, game có 131 triệu người dùng hoạt động hàng tháng vào năm 2020 và hơn 141 triệu người dùng trong năm 2021. Minecraft là tựa game thế giới mở rộng lớn phù hợp với khái niệm Metaverse sớm nhất. Hiện nay game vẫn đang thu hút rất đông đảo người dùng và tiềm năng rất lớn để chuyển đổi thành metaverse game.
Microsoft là công ty Big Tech đầu tiên giới thiệu tai nghe AR đầy đủ tính năng HoloLens vào năm 2016. Khách hàng nổi tiếng nhất của HoloLens là quân đội Mỹ. Microsoft đã giành được một thỏa thuận trị giá 22 tỷ USD vào đầu năm nay để bán 120.000 HoloLens tùy chỉnh cho chính phủ để binh lính có thể sử dụng chúng nhằm “tăng khả năng sát thương”.
Thương vụ mua lại Activision Blizzard với giá 68,7 tỷ USD (Dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối năm tài chính 2023) được đánh giá sẽ giúp Microsoft tiến sâu hơn vào metaverse. Đặc biệt là lĩnh vực game khi vị thế của Microsoft từ một tập đoàn phần mềm trở thành công ty game đứng thứ 3 trên thế giới sau Sony và Tencent.
Với việc mua lại Activision cùng 10.000 nhân viên tại các studio khác nhau, Microsoft sẽ trở thành công ty game lớn thứ ba trên toàn cầu về doanh thu. Microsoft sẽ nhận tất cả tài sản trí tuệ (IP) của Activision, bao gồm Call of Duty, Candy Crush, Overwatch, Diablo và Warcraft.
Chủ tịch Satya Nadella của Microsoft và Phil Spencer (Giám đốc điều hành Microsoft Gaming) cho biết Microsoft xem cộng đồng game thủ lớn xung quanh các game của hãng như Minecraft và Halo rất quan trọng, góp phần hiện thực hoá khái niệm metaverse – lĩnh vực công ty đang theo đuổi. Do đó, việc mua lại Activision sẽ giúp Microsoft xây dựng cộng đồng game lớn hơn, tận tâm hơn để tạo ra các metaverse của riêng mình.
“Khi nghĩ về tầm nhìn để hiện thực hóa metaverse, chúng tôi tin sẽ không có một metaverse tập trung, duy nhất và thực tế là cũng không nên có“. Nadella nói. “Chúng tôi cần nhiều nền tảng metaverse, cũng như một hệ sinh thái nội dung, thương mại và ứng dụng mạnh mẽ“.
Trong khi đó, The Guardian đánh giá bước đi của Microsoft cho thấy chơi game sẽ là trung tâm phát triển của công ty trong vũ trụ ảo tương lai, thay vì thiết bị hay phần mềm giống như các đối thủ khác.
Microsoft cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào các dịch vụ đám mây để trở thành yếu tố không thể thiếu cho thế giới ảo và dự kiến sẽ ra mắt công chúng vào năm 2022.
Samsung
Không kém cạnh cách ông lớn công nghệ khác, Samsung đã sớm tham gia vào cuộc đua Metaverse với sự ra đời của thiết bị kính thực tế ảo Samsung Gear VR (ra mắt năm 2015) và Samsung Gear 360 (2016-2017).
Qua thời gian 5 năm mà không có thêm các cập nhật gì mới, tưởng chừng Samsung đã rút khỏi cuộc đua này thì mới đây Samsung đưa ra một loạt tuyên bố mới gây chấn động thị trường:
- Samsung đưa ra thông báo hỗ trợ NFT trên TV thông minh với các sản phẩm MicroLed, Neo QLED và The Frame trong năm 2022.
- Samsung đầu tư 25 triệu USD vào Metaverse DoubleMe, một công ty khởi nghiệp chuyên về Metaverse có trụ sở tại Hàn Quốc. Các sản phẩm chính của DoubleMe có thể kể tới như TwinWorld, Aqua! by TwinWorld, Plasmals…
- Samsung tham gia Metaverse với thế giới VR của riêng mình có tên “My House” với sự hợp tác của nền tảng ZEPETO của Naver Z
- Dreamground, một thế giới thần tiên ứng dụng thực tế tăng cường của Samsung hiện đang có mặt tại Công viên Hollywood ở Los Angeles. (nguồn)
- Cửa hàng Samsung 837X mới được ra mắt vào tháng 1 năm 2022 trong chuỗi khối ảo Decentraland.
- Thông qua Samsung Next, Samsung cung cấp nhiều khoản đầu tư mạo hiểm của mình vào các dự án liên quan Metaverse (VR, NFT, Blockchain, VR Game…) bao gồm Axie Infinity, Dapper Labs, Metaplex, Forte, Wolf3d, VeeR, Theta Labs, The Sandbox và SuperRare.
Có thể thấy, Samsung có một khởi đầu vượt trội so với nhiều đối thủ của mình liên quan đến tiền điện tử, blockchain và metaverse. Cũng có thể trong tương lai, Samsung cũng sẽ sớm xây dựng một vũ trụ ảo metaverse của riêng mình và cạnh tranh trực tiếp với gã khổng lồ Facebook.
Roblox
Giám đốc Công nghệ của Roblox, Daniel Sturman, cho biết trong một bài đăng khi sự kiện diễn ra: “Ngoài việc tạo ra các công cụ và hệ thống tối đa hóa năng suất của nhà phát triển, chúng tôi đang tạo ra nhiều cơ hội hơn cho mọi người để xây dựng một nền kinh tế ảo. Chúng tôi có 1,3 triệu nhà phát triển và các nhà sáng tạo kiếm được Robux (đơn vị tiền tệ chính trong Roblox). Năm nay, họ đang trên đà kiếm được 500 triệu đô la từ các sáng tạo của mình”.
Roblox và các đối thủ cạnh tranh bao gồm Microsoft, Nvidia, Unity Software, Epic Games và giờ đây là Facebook đều đang cố gắng chiếm một thị phần nhất định trong cuộc đua xây dựng vũ trụ ảo vì tiềm năng thương mại đầy hứa hẹn của xu hướng này.
Nvidia
Nvidia cũng nhiệt tình đón nhận metaverse. Để quảng bá nền tảng Omniverse, nhà phát triển chip có giá trị nhất thế giới đã tổ chức một sự kiện kỹ thuật số toàn diện vào tháng 4.2021, tại đó ngay cả Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang đã được mô phỏng kỹ thuật số.
Netflix
Netflix đã bắt đầu khai thác giá trị của siêu thị kỹ thuật số sau khi thuê Mike Verdu làm Phó chủ tịch phát triển trò chơi của mình (theo The Verge). Netflix đã có được danh sách tài sản trí tuệ (IP) từ phim đến trò chơi và có thể sử dụng các thương hiệu này để thúc đẩy các giải pháp lớn hơn cho trải nghiệm phong phú và thương mại điện tử. Gần đây, công ty phát trực tuyến phim đã cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng đối với các sản phẩm giải trí nhập vai và thực tế ảo (VR).
Tiktok
Bytedance, công ty sở hữu TikTok đã nhập cuộc vào metaverse – khi mua lại công ty khởi nghiệp tập trung vào VR có tên Pico. Thương vụ mua lại này khiến nhiều người liên tưởng đến sự kiện Facebook mua lại Oculus vào năm 2014 và dự kiến có thể dẫn đến một làn sóng mới trong lĩnh vực VR tại Trung Quốc.
Disney
Vào 10/11/2021, Giám đốc điều hành Walt Disney (DIS.N) Bob Chapek cho biết tập đoàn giải trí này đang chuẩn bị thực hiện bước nhảy vọt về công nghệ vào một thế giới thực tế ảo lần đầu tiên được các nhà văn khoa học viễn tưởng tạo ra. Phỏng vấn với CNBC, Bob Chapek hình dung metaverse (đa vũ trụ ảo) của Disney sẽ là phần mở rộng từ dịch vụ video trực tuyến Disney , thông qua một hình thức kể chuyện mới mà ông gọi là ‘tấm vải ba chiều’.
Tencent Holdings
Ngày 3/9, Tencent Holdings, công ty game lớn nhất Trung Quốc đăng ký hai nhãn hiệu ‘Timi Metaverse’ và ‘Kings Metaverse’ để mở đường cho tương lai của dịch vụ nhắn tin QQ cũng như game trực tuyến Honor of Kings. Công ty cũng giới thiệu thêm Wave như nền tảng âm nhạc trực tuyến để mang một xu hướng âm nhạc mới đến Trung Quốc.
Epic Games
Epic Games, nhà sản xuất trò chơi nổi tiếng Fortnite, là một trong những công ty đi đầu trong lĩnh vực sản xuất nội dung metaverse. Hãng mới nhận được khoản đầu tư 1 tỷ USD từ các đối tác để tạo ra siêu vũ trụ.
Nike
Theo thông tin từ kênh CNBC, Nike vừa nộp hồ sơ đăng ký một số nhãn hiệu mới cho thấy ý định của họ trong việc sản xuất và bán hàng hoá (giày và quần áo) ảo. Ngoài việc đăng ký mới cho các nhãn hiệu, Nike cũng đang tìm kiếm nhân sự trong lĩnh vực này. Theo thông tin tuyển dụng của Nike, công ty này gần đây đã đăng tin tuyển dụng nhà thiết kế vật liệu ảo cho giày dép cùng với các vị trí thiết kế ảo khác.
Tokens.com Corp
Hôm 18/10, công ty blockchain Tokens.com Corp thông báo đang mua lại 50% cổ phần của Metaverse Group. Metaverse Group được mô tả là “một trong những công ty bất động sản dựa trên NFT đầu tiên trên thế giới”.
Công ty này sở hữu danh mục đầu tư phong phú bao gồm các tài sản bất động sản NFT ảo dựa trên công nghệ blockchain như Decentraland, Somnium Space, The Sandbox, Cryptovoxels và Upland. ”
Các công ty khác
Ngoài các công ty trên thì Roblox Corp., Unity Software Inc., Snap Inc., Autodesk Inc., Amazon Com Inc., Tencent HLDGS LTD, Sea LTD, Intel, Qualcomm, Alphabet, Coinbase, Electronic Arts, Samsung, Adobe, Alibaba, PayPal và Square cũng đang chạy đua tham gia xây dựng metaverse.
Những dự án metaverse nổi bật
Dự án Decentraland
Decentraland là một thế giới kỹ thuật số trực tuyến kết hợp các yếu tố xã hội với tiền điện tử, NFT và bất động sản ảo. Dự án thực tế ảo này dựa trên nền tảng Ethereum nơi người dùng có thể mua bán, xây dựng cơ sở hạ tầng. Thậm chí đây còn được xem như một “thành phố thu nhỏ” khi có thể xây dựng một hội nghị ảo, mua sắm, xem nhạc, nghỉ dưỡng hoặc làm bất cứ việc gì bạn muốn.
Giống như các trò chơi blockchain khác, NFT được sử dụng để đại diện cho các bộ sưu tập mỹ phẩm. Chúng cũng được sử dụng cho các thửa đất LAND, 16×16 mét mà người dùng có thể mua trong trò chơi bằng tiền điện tử MANA. Sự kết hợp của tất cả những điều này tạo ra một nền kinh tế tiền điện tử phức tạp.
Dự án Sandbox
Sandbox là một trò chơi được phát triển dựa trên Ethereum, nơi bạn có toàn quyền tạo, chia sẻ, kiếm tiền và quản lý tài sản của mình mà không cần thông qua bất cứ nhà điều hành game nào. Đối với Sandbox người dùng có thể tự do hoạt động và phát vỡ mọi rào cản của game truyền thống. Các vật phẩm trong game này bao gồm VoxEdit, NFT Markeplace, Game Market, Land.
Các loại tiền điện tử đã và đang cạnh tranh để tham gia vào ngành công nghiệp game và một trong số đó, The Sandbox gần đây đã vươn lên giữa các vì sao sau khi tung ra siêu thị cung cấp bất động sản ảo, được gọi là Land NFT.
Giống như trong thế giới thực, các nhà đầu tư có thể mua tài sản và phát triển tài sản của họ ở đó người dùng có thể tạo hình đại diện và gặp gỡ, làm việc và giải trí.
Vào đầu năm 2021, The Sandbox thông báo rằng làn sóng bán ĐẤT công khai đầu tiên của họ đã phá vỡ doanh thu kỷ lục của NFT với gần 3 triệu đô la được huy động.
Tới đầu tháng 11 năm 2021, The Sandbox thông báo rằng họ đã huy động được 93 triệu đô la đáng kinh ngạc trong vòng gọi vốn do một trong những công ty đầu tư lớn nhất thế giới, SoftBank dẫn đầu.
Dự án Second Live
Second Life một game thế giới thực tế ảo 3D thương mại có một phần phải trả tiền, được mở cửa năm 2003 bởi công ty Linden Lab tại San Francisco, California, và được thành lập bởi Philip Rosedale, cựu Giám đốc kỹ thuật của RealNetworks.
Dù đã được phát triển từ gần 20 năm trước, Second Live có thời điểm thu hút hơn 1 triệu cư dân ảo cư trú nhưng còn nhiều hạn chế về mặt công nghệ và kỹ thuật. Cùng với sự bùng nổ của metaverse, những người đứng sau Second Life đồng ý và đang cố gắng thu hút sự chú ý của chúng ta trở lại thế giới ảo của họ: “Cam kết tăng cường phát triển metaverse sáng tạo, toàn diện và đa dạng” tuyên bố bao gồm người sáng lập Second Life , Philip Rosedale.
Dự án cũng có một thị trường NFT để trao đổi các bộ sưu tập. Triển lãm ảo giới thiệu các dự án khác nhau trong hệ sinh thái blockchain để người dùng khám phá và tương tác.
Dự án Bit.Country
Không gian là một thứ gì đó rất mênh mông và vô tận và chỉ có metaverse là vượt ra ngoài điều đó. Bit Country một thế giới hoàn toàn phi tập trung, nơi bạn có thể tạo cho riêng mình một metaverse với những đặc điểm riêng biệt như tiền tệ, luật lệ, các block, hay các vật phẩm NFT dưới dạng tài sản kỹ thuật số.
Bit.Country & Metaverse.Network là một nền tảng & hệ sinh thái blockchain dành cho các siêu vũ trụ ảo, games và ứng dụng phân tán do người dùng tạo.. Bit.Country được xây dựng bằng Substrate trên hệ sinh thái của Polkadot với một mạng lưới và một giao thức mở để quản lý, khuyến khích cộng đồng sử dụng metaverse.
Tại Bit.Country người dùng có thể tạo nên một thế giới của riêng mình và là giao thức khuyến khích họ tạo ra metaverse. Trong đó chủ sở hữu có quyền đặt ra quy tắc, luật lệ, các clock, tiền tệ hay thậm chí là NFT dưới dạng tài sản kỹ thuật số.
Dự án Wilder World
Wilder World là một Artist DAO (Decentralized Autonomous Organisations) phi tập trung, nơi để các nghệ sĩ, nhà sưu tập có thể chia sẻ, trò chuyện với nhau. Đồng thời, đây còn là một thị trường cung cấp thanh khoản cho NFT.
Wilder World thực chất là một metaverse nhiều lớp (multiple layers) nên có thể cung cấp nhiều ứng dụng khác nhau giúp nâng trải nghiệm người dùng cho những đối tượng tham gia. Đây là dự án đầu tiên được hình thành từ nền tảng Zero protocol. Đồng thời Wilder World còn cung cấp hàng loạt các trải nghiệm người dùng NFTs thu hút nhiều người sưu tập và gamers kỹ thuật số tham gia.
Dự án Star Atlas
Star Atlas là một game thực tế ảo lấy ý tưởng xây dựng từ không gian ở tương lai 2620. Với đồ họa cực kỳ sắc nét cùng sự kết hợp với blockchain hiện đại và các công nghệ tài chính phi tập trung.
Đây là một trò chơi vừa giúp cho các gamer giải trí nhưng vẫn thu về được lợi nhuận từ các mã NFT giao dịch trong đó. Trò chơi này đã xây dựng nên một nền kinh tế và quyền sở hữu bảo mật trong thế giới ảo.
Dự án AqarLand
Aqarchain.io đang rất mong đợi vì nó đã ra mắt AqarLand , NFT đất ảo của nó. Vùng đất ảo là một cặp song sinh kỹ thuật số của thế giới thực. Người dùng mua toàn bộ hoặc một phần tài sản bất động sản được liệt kê trên Aqarchain có thể yêu cầu cùng một phần của Đất ảo trên AqarLand.
Nakhwa giải thích, “AqarLand sẽ cho phép người mua yêu cầu các lô đất ảo theo cùng tỷ lệ đầu tư của họ vào bất động sản thực. Nhà đầu tư sẽ có thể phổ biến mảnh đất này với các Tài sản sẽ có sẵn trên thị trường. Thị trường tài sản sẽ có nguồn cung hạn chế, do đó mang đến cho người dùng những cơ hội duy nhất trong việc mua tài sản có giá trị bổ sung cho tài sản ảo. “
Thị trường tài sản AqarLand được công bố sẽ tăng 500 triệu USD cho đến quý đầu tiên của năm 2022. Nakhwa cho biết thêm, “Chúng tôi đã lập bản đồ tài sản thế giới thực với thế giới ảo. ”
Aqarchain.io đã thực hiện một cách tiếp cận trò chơi để phát triển đất ảo ở AqarLand, vì các công ty trò chơi có thể sử dụng đất ảo để bán như bán tài sản trên đất này dưới dạng NFT. Nakhwa nói, “Như bạn có thể đã nhận thấy giá trị của đất ảo cao hơn nhiều so với tài sản đất trên thế giới thực. Người dùng có thể đưa tài sản vào đất của họ và bán nó trong thế giới ảo, do đó kiếm được nhiều lợi nhuận hơn từ các khoản đầu tư của họ. Không có bong bóng về giá đất ảo bởi vì lợi ích của đất ảo lớn hơn, đặc biệt là khi bạn bắt đầu bao gồm lĩnh vực trò chơi. ”
Tương lai của metaverse
Sự kiện Facebook là một tuyên bố mạnh mẽ nhất nhất cho việc tạo ra một metaverse thống nhất. Điều này đặc biệt thú vị khi mà các ông lớn công nghệ như Apple, Microsoft, Google… đều ngấm ngầm tham gia cuộc chạy đua này từ nhiều năm trước đó nhưng chưa ai chính thức đưa một tuyên bố mạnh mẽ mang tính toàn cầu như metaverse của Facebook.
Với một metaverse được cung cấp bởi tiền điện tử do dự án stablecoin của Facebook. Mark Zuckerberg đã đề cập rõ ràng kế hoạch sử dụng một dự án metaverse để hỗ trợ công việc từ xa và cải thiện cơ hội tài chính cho người dân ở các nước đang phát triển. Quyền sở hữu các nền tảng mạng xã hội, truyền thông và tiền điện tử của Facebook mang lại cho Facebook một khởi đầu tốt khi kết hợp tất cả những thế giới này thành một.
Tương lai của Metaserve gần như là một điều chắc chắn khi hầu như tất cả các công ty công nghệ lớn nhất hành tinh của chúng ta đều đã và đang đầu tư rất nhiều vào nó.
Mặc dù một metaverse thống nhất, duy nhất có thể còn lâu mới xảy ra, nhưng chúng ta đang thấy những phát triển có thể dẫn đến việc tạo ra nó. Chúng ta không chắc chắn thời điểm nào sẽ thực sự đạt đến một metaverse thống nhất. Nhưng trong thời gian chờ đợi, chúng ta đã có thể trải nghiệm các dự án giống như metaverse đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Thị trường metaverse đầy tiềm năng
Theo báo cáo của Bloomberg thì ước tính giá trị thị trường Metaverse sẽ đạt giá trị khoảng 800 tỷ USD vào năm 2024. Còn theo hãng nghiên cứu IDC, thị trường thiết bị thực tế ảo toàn cầu sẽ tăng hơn 50% trong năm 2022, dự kiến xuất xưởng tổng cộng 9 triệu thiết bị. Đến 2025, con số này có thể đạt 28.7 triệu thiết bị. Tháng 5 năm nay, trên Roblox, một nền tảng trò chơi phổ biến với trẻ em, phiên bản kỹ thuật số của một chiếc túi Gucci đã được bán với giá hơn 4.100 USD – đắt hơn cả phiên bản thật.
Những thách thức và hạn chế
Ngoài những tiềm năng đáng được mong chờ trong tương lai nêu trên thì metaverse cũng cho thấy một số rào cản vì metaverse vẫn còn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu. Một Metaverse hoạt động đầy đủ chức năng có thể mất nhiều năm và chi phí đầu tư nghiên cứu khổng lồ. Theo các chuyên gia, rủi ro tiềm ẩn liên quan đến Metaverse có thể kể đến như nguy cơ an ninh mạng, công nghệ độc quyền và bị kiểm soát bởi những ông lớn.
Các giới hạn trong phần mềm, công nghệ và thiết bị vẫn chưa thật sự sẵn sàng. Bên cạnh đó metaverse còn yêu cầu sức mạnh về mặt tính toán, và cần một nguồn lớn nhân lực kỹ sư, nhà thiết kế, quản trị viên để giữa cho Metaverse có thể hoạt động. Đồng thời metaverse có thể sẽ được hưởng lợi từ các mạng lưới thành phố thông minh là nền tảng cơ sở hạ tầng điện toán mạnh mẽ.
Một thách thức khác là khả năng xác thực danh tính và kiểm soát nội dung. Các tác nhân độc hại hay thậm chí là các bot có thể xâm nhập vào metaverse và giả vờ là một người. Chúng có thể lợi dụng điều này để làm tổn hại danh tiếng của một người hoặc lừa đảo người dùng khác.
Thách thức khác là về quyền riêng tư. Metaverse dựa trên các thiết bị AR và VR để mang lại trải nghiệm sống động. Những công nghệ này, với khả năng tích hợp camera và mã số nhận dạng duy nhất, có thể dẫn đến trường hợp rò rỉ thông tin cá nhân ngoài ý muốn.
“Con người sẽ phải đánh đổi những gì khi tham gia Metaverse?”
Sự phát triển của Metaverse vẫn gây ra rất nhiều tranh cãi và ý kiến trái chiều. Trải nghiệm khi dùng Metaverse sẽ tạo ra những vấn đề mới cho xã hội. Liệu người dùng sẽ nhập vai sống động trong thế giới ảo mà quên đi thực tại hay không? Thanh thiếu niên trong độ tuổi phát triển có thể bị nghiện và tiêu phí quá nhiều thời gian trong vũ trụ ảo này hay không? Ngoài ra, nhiều người có thể lợi dụng việc này để sản xuất các loại ‘chất cấm kỹ thuật số’ gây nghiện nhằm thu lợi.
Trong tương lai metaverse vẫn là một công nghệ được nhiều công ty tìm hiểu để xây dựng và bên cạnh đó cũng còn nhiều ẩn số về công nghệ này chưa được giải đáp.
Cuộc đua metaverse sẽ mang lại những giá trị gì?
“Metaverse tuy ảo nhưng giá trị tương lai là không thể đong đếm”
Metaverse sẽ giúp chúng ta làm được nhiều điều mà Internet chưa thể. Các trải nghiệm thực tế ảo ngày nay đã cho phép chúng ta tham quan bất động sản từ xa, viễn cảnh những nhân viên bất động sản có thể sử dụng metaverse để đưa khách hàng tiềm năng tới một căn nhà 3D có tỷ lệ sát so với sản phẩm thực tế. Khách hàng có thể đi xem nhà mới mà không cần phải rời khỏi căn nhà cũ.
Với metaverse, công nghệ giúp số hóa mọi công trình, địa điểm và giúp người du lịch ở bất kỳ nơi đâu chỉ khi đang ngồi trên chiếc sofa nhỏ. Một metaverse thực sự có thể tiến xa hơn thế nữa như ứng dụng cho các liệu pháp chữa trị trong y khoa.
Một trong những lĩnh vực thú vị và có tiềm năng cao nhất khi metaverse phát triển là việc làm marketing của các thương hiệu và hoạt động của cộng đồng content creator và influencer. Theo thời gian, khi ngày càng nhiều người tham gia vào các vũ trụ ảo, các thương hiệu cũng cần xây dựng sự hiện diện của mình – tạo ra một cặp song sinh kỹ thuật số. Chúng ta sẽ thấy những cửa hàng của Nike, Gucci, Dior,…trên không gian ảo, nơi chúng ta có thể đến đó, mua sắm, và sở hữu những chiếc túi chính hãng dạng kỹ thuật số thông qua một nhân vật ảo đại diện.
“Con người sẽ phải đánh đổi những gì khi tham gia metaverse?”
Bên cạnh đó, sự phát triển của metaverse vẫn gây nhiều tranh cãi. Trải nghiệm khi dùng metaverse sẽ tạo ra những vấn đề mới cho xã hội. Người dùng sẽ có cảm giác nhập vai sống động như đang trực tiếp sống trong thế giới ảo và từ đó thì họ sẽ quên đi thực tại. Thanh thiếu niên trong độ tuổi phát triển có thể bị tác động xấu khi mải mê với metaverse. Ngoài ra, nhiều người có thể lợi dụng việc này để sản xuất các loại ‘chất cấm kỹ thuật số’ gây nghiện.
Mặt khác, một metaverse hoạt động đầy đủ chức năng có thể mất nhiều năm và chi phí đầu tư nghiên cứu khổng lồ. Theo các chuyên gia, rủi ro tiềm ẩn liên quan đến metaverse có thể kể đến như nguy cơ an ninh mạng, chính sách pháp lý, công nghệ có thể bị độc quyền và bị kiểm soát bởi những ông lớn.
Metaverse là một cuộc cách mạng công nghệ?
Dẫu được ca ngợi là cuộc cách mạng tiếp theo của công nghệ, có lẽ các ông lớn đang quá đề cao về metaverse hoặc thời điểm này là quá sớm để đánh giá mọi thứ. Thứ nhất, chúng ta có thể nhìn từ trường hợp Facebook, công ty chính thức đổi tên thành Meta trong bối cảnh phải đối mặt với loạt khủng hoảng quan hệ công chúng và thắt chặt quản lý của các cơ quan điều hành liên quan đến quyền riêng tư và tiền mã hóa. Hành động này có lẽ chỉ là một mánh khóe khiến dư luận chuyển hướng đến metaverse như một cách để làm mới thương hiệu.
Mặc dù vậy thì thực chất cuộc đua metaverse đã xuất hiện từ lâu như đã đề cập trong bài viết và nó không phải quá mới trong giới công nghệ. Kế đến là thời điểm nổi lên của thế giới metaverse vô tình trùng vào quá trình bùng nổ của thiết bị thực tế ảo VR/AR, NFT, tiền Crypto (tiền mã hóa) vẫn đang gây tranh cãi hiện nay.
Rào cản khiến metaverse khó có được bước tiến đủ lớn là vấn đề chính sách. Các nhà lập pháp thậm chí chưa giải quyết xong các rắc rối mà mạng xã hội đơn thuần mang lại chứ chưa nói đến một xã hội ảo khác. Trường hợp tiền ảo như Bitcoin hay tiền trong game sau nhiều năm vẫn chưa được sự chấp nhận đông đảo là minh chứng điển hình nhất. Có thể cho rằng Metaverse cũng chỉ là một sự tiến hóa từ các nền tảng có sẵn này để hợp pháp hóa mọi thứ.
Một số thuật ngữ công nghệ về metaverse
Metaverse ra đời kéo theo rất nhiều thuật ngữ mới mẻ mà có thể bạn chưa từng nghe qua như: Phòng làm việc Horizon, cuộc họp ảo (Virtual meeting… dưới đây là một số thuật ngữ mà bạn nên biết:
Meatspace: Đây là thế giới vật chất nơi hầu hết chúng ta dành phần lớn thời gian của mình.
Cyberspace (Không gian mạng): là một khái niệm mô tả một công nghệ kỹ thuật số được kết nối rộng rãi với nhau. “Cụm từ này có từ thập kỷ đầu tiên của sự phổ biến của Internet. Nó ám chỉ thế giới trực tuyến như một thế giới ‘tách biệt’, khác biệt với thực tế hàng ngày. Thuật ngữ này hiện nay được sử dụng để mô tả lĩnh vực của môi trường công nghệ toàn cầu, thường được định nghĩa là đại diện cho mạng toàn cầu của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin phụ thuộc lẫn nhau, mạng viễn thông và hệ thống xử lý máy tính.
Cyberpunk: Cyberpunk là một nhánh phụ của khoa học viễn tưởng trong bối cảnh tương lai lạc hậu có xu hướng tập trung vào “sự kết hợp giữa cuộc sống thấp và công nghệ cao”, bao gồm các thành tựu khoa học và công nghệ của tương lai, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo và điều khiển học, đi kèm với sự sụp đổ hoặc phân rã của xã hội.
Assisted reality (Thực tế được hỗ trợ): Điều này đề cập đến bất kỳ công nghệ nào cho phép một người xem màn hình và sử dụng các Hands-free Control (điều khiển không chạm) tương tác với màn hình. Thiết bị Realwear phù hợp với danh mục này.
Virtual reality (VR – Thực tế ảo): Đây là một trải nghiệm sống động yêu cầu sử dụng tai nghe. Có những trò chơi VR đưa người dùng đến các thế giới khác nhau cũng như các buổi đào tạo lấy bối cảnh trong thế giới thực.
Augmented reality (AR- Thực tế ảo tăng cường): Công nghệ này sử dụng thế giới thực để thiết lập và áp dụng công nghệ mô phỏng hình ảnh bằng máy tính vào chế độ xem. Một ví dụ thực tế là các nhà bán lẻ sử dụng Augmented reality để mô tả một chiếc ghế sofa mới sẽ trông như thế nào trong phòng khách của khách hàng.
Mixed reality (MR – Thực tế hỗn hợp tăng cường): Thuật ngữ này mô tả một góc nhìn về thế giới thực với việc bổ sung các đối tượng ảo có hình dáng và hoạt động giống như các đối tượng thực. Do đó người dùng có thể tương tác với cả vật thể ảo và thực.
Multiverse: Định nghĩa chung mà thuật ngữ này thường đề cập đến nhiều vũ trụ riêng biệt hoạt động độc lập với nhau. Với thời điểm hiện tại các công nghệ như: công nghệ internet, mạng xã hội Facebook, Minecraft, Instagram, Twitch, Roblox, Fortnite, Discord và tất cả các phương tiện truyền thông xã hội và trò chơi ảo khác, nơi mà mọi người có thể giao lưu, chơi và mua sắm. Theo lý thuyết đưa ra, metaverse có thể đưa tất cả các đa vũ trụ này vào một nơi và giúp cho người dùng có những trải nghiệm mới.
Blogosphere : Thế giới blog được tạo thành từ tất cả các blog và các kết nối của chúng. Thuật ngữ này ngụ ý rằng các blog tồn tại cùng nhau như một cộng đồng được kết nối (hoặc như một tập hợp các cộng đồng được kết nối) hoặc như một dịch vụ mạng xã hội trong đó các tác giả hàng ngày có thể công bố ý kiến của họ.
Terraforming (địa hình hóa, hình thành Trái đất) là một quá trình giả định về việc cố ý sửa đổi bầu khí quyển, nhiệt độ, địa hình bề mặt hoặc hệ sinh thái của một hành tinh, mặt trăng hoặc các thiên thể khác để giống với môi trường của Trái đất để làm cho nó có thể sinh sống được bằng cách Sự sống giống như trái đất.
Lời kết
Chắc chắn sẽ còn một chặng đường dài nữa để metaverse len lỏi vào ngóc ngách trong cuộc sống mỗi người. Metaverse giờ đây vẫn chỉ là một concept thuộc về tương lai và chưa phải thời điểm bùng nổ do nhiều rào cản về pháp lý cũng như công nghệ phần cứng. Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận tiềm năng đầu tư từ các ông lớn cho thấy metaverse hoàn toàn có thể trở thành ngành công nghiệp hàng nghìn tỷ đô trong tương lai. Một không gian để kinh doanh, giải trí, thương mại và là nơi làm việc và kiếm tiền lý tưởng.
Nguồn: Tổng hợp.
